Bergen op Zoom

PvdA wil raadsenquete over teloorgang Facilitair Bedrijf

Een jaar geleden, 20 december 2019, sloot het Facilitair Bedrijf na 20 jaar definitief de deuren. (Foto: Han Verbeem)

Han Verbeem Han Verbeem

Fractievoorzitter Joey van Aken (PvdA) wil een raadsenquete over de teloorgang van het Facilitair Bedrijf in Bergen op Zoom. Dat zei Van Aken na afloop van de commissievergadering van dinsdagavond, waarin medewerkers hun visie gaven op het débacle. De PvdA dient tijdens de raadsvergadering van 17 december een motie in voor een enquete “waarbij de onderste steen boven moet.” Van Aken wil dat ook de toenmalig verantwoordelijken, waaronder oud-wethouders Annette Stinenbosch en Evert Weys, worden gehoord. Beiden zijn inmiddels vertrokken. Weys is momenteel burgemeester van Hilvarenbeek.

Door: Han Verbeem en Hans-Jorg van Broekhoven

Het bestuur van het inmiddels failliete Facilitair Bedrijf (FB) heeft alles uit de kast gehaald om de stichting van de ondergang te redden en door te kunnen gaan. Er leek een deal voorhanden, maar de gemeente Bergen op Zoom maakte een ommezwaai en zette de hakken in het zand. Daarmee was het lot van het FB bezegeld, aldus de oud-bestuurder André van Nieuwenhuijzen. Dinsdagavond gaven de voormalige bestuursleden en vrijwilligers hun kijk op de gang van zaken; daarom hadden de raadsfracties van D66, SP en PvdA eerder dit jaar gevraagd.

Draai van gemeente

Het jaar 2019 was zwaar voor het Facilitair Bedrijf, de stichting die Bergse vereningen en clubs ondersteunde met hand- en spandiensten. Na het terugtrekken van gemeenelijke subsidies leek een zelfstandig voortbestaan niet meer mogelijk en het stichtingbestuur had alle inkomsten en uitgaven afgewogen om de boeken rond te krijgen. Maar er bleef een tekort van 38.500 euro over. “Begin december dachten we een deal te hebben met de gemeente over onder meer de afwikkeling van personele lasten”, aldus Van Nieuwenhuijzen. “Het idee was dat de gemeente alles over zou nemen, lusten én lasten. Daar ging gemeente eerst mee akkoord, later ineens niet meer.”

Beslaglegging

En plots was er die beslaglegging. Het was de klap op vuurpijl, mét een brief waarin het college van B&W dreigde met het persoonlijk aansprakelijkheid stellen van het bestuur. Uiteindelijk is in januari 2020, ook na een vervolggesprek met de gemeente, het faillissement aangevraagd. “En dat kost de gemeente uiteindelijk veel meer geld.” Volgens berekeningen zou de gemeente Bergen op Zoom inmiddels zo’n 100.000 euro aan kosten hebben gemaakt.

Transparantie ver te zoeken

Ook voormalig vicevoorzitter Mia Mol gaf de Bergse raadsleden uitleg over het debacle. Een belangrijk deel van de FB-medewerkers bestond uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die hier een werkplek vonden. Die zijn extra hard getroffen door de teloorgang van de stichting. Mol is vanuit haar beroep gewend aan mensen met psychiatrische problemen en daar afspraken mee te maken. Na gesprekken in goede sfeer onaangenaam verrast door artikelen in de media waarin vanuit gemeente totaal ander verhaal klonk. Transparantie was ver te zoeken, aldus Mol. “Heel onaangenaam.” De kwestie is nog altijd niet afgerond, ook die aansprakelijkheid niet. “We weten nog steeds niet of we een keer voor de rechter komen te staan.” Van Nieuwenhuijzen bevestigt dit.

Impact is groot

Inmiddels is de inventaris voor een fractie van de boekwaarde verkocht, en de Blokstallen blijken door het vertrek van het FB nauwelijks meer interessant voor overige clubs om daar gebruik van te maken. Een muziekkoor is onlangs vertrokken en ook andere verenigingen zien weinig toegevoegde waarde meer; geen ondersteuning en de barfunctie is verdwenen. “De impact op het verenigingsleven is groot”, aldus Mol.

Kritiek uit de commissie

De toehorende raads- en commissieleden waren onder de indruk van het betoog van de insprekers. PvdA-raadslid Joey van Aken vroeg zich af, of het college ooit een schriftelijke reactie had gegeven. Daar kon Van Nieuwenhuijzen kort over zijn: “Nul.” Van Aken probeert nu binnen de gemeenteraad de handen op elkaar te krijgen voor een raadsenquete, waarbij exact wordt nagegaan wat er is misgegaan en wat de rol van de gemeente is. Ook andere fracties, waaronder VVD en CDA, waren zeer kritisch over de gang van zaken.

Fouten gemaakt aan beide kanten

Vanuit D66 klonk een ander geluid. “De teloorgang van het Facilitair Bedrijf is dramatisch, maar er zijn aan beide kanten dingen niet goed gegaan. Zowel vanuit de gemeente als vanuit het stichtingbestuur”, zegt D66-raadslid Carinne Elion-Valter. “De stichting had bijvoorbeeld de beslaglegging kunnen aanvechten. Dat heeft men niet gedaan.” Ook het feit dat de stichting na de gemeentelijke bezuinigingen meerdere keren had gedreigd om de handdoek in de ring te gooien, is bij Elion niet in goede aarde gevallen. “Het bestuur had zich bewust moeten zijn van de eigen verantwoordelijkheid en de consequenties.”

Elion vindt dat de raad goed moet nadenken over een enquete. “Dat is een zwaar instrument en het vraagt nogal wat van de raadsleden en van de voormalige medewerkers van het FB.” Bovendien verandert een enquete de uitkomst niet. Haar PvdA-collega Van Aken beaamt dat de schuld niet aan één kant is toe te wijzen maar denkt wel dat een enquete kan helpen om de gemaakte fouten in de toekomst te voorkomen. “Zeker met de bezuinigingen in het cultuurveld die nog op stapel staan.”